Wyblin (Malaxis)

Wyblin (Malaxis)

Nasadowa część łodygi przekształcona w mniej lub bardziej zgrubiałą pseudobulwę. Liście zwykłe 2 lub 3, rzadziej 1. Kwiatostan zwykle wielokwiatowy, wydłużony lub główkowaty. Kwiaty drobne, skręcone o 360°, przez co warżka skierowana ku górze. Szypuła długa, prosta, zalążnia beczułko-wata. Warżka bez ostrogi. Prętosłup prosty, pręcik prosty, ruchomy. Rostellum bardzo małe, trójkątne, z małym uczepkiem na szczycie. Znamię owalne. Pyłkowiny 4, maczugowate.
Rodzaj ten obejmuje około 50 gatunków. W Europie rośnie tylko jeden -wyblin jednolistny (Malaxis monophyllos).
Wybliny występują na wszystkich kontynentach i niemal we wszystkich strefach klimatycznych. Największą różnorodność gatunków spotyka się w tropikach, gdzie niektóre gatunki rosną jako epifity na drzewach. Gatunki tego rodzaju zapylane są prawdopodobnie przez małe owady. Bardzo prawdopodobne jest także samozapylanie.

Wyblin jednolistny (Malaxis monophyllos)

Pseudobulwa 1-2 cm dł., 1-2 cm średnicy, jajowatostożkowata, zielona.
Pęd 7-30(40) cm wys., niezbyt mocny, prosty, gładki, z wystającymi nerwami, zielony do zielonożółtego.
Liście zwykle pojedyncze, rzadko 2—3, 3-10 cm dł., 1-5 cm szer., zwykle jajowatolancetowate lub jajowate, ostre lub tępe, zielone do żółtawozielonych.
Kwiatostan 2-15 cm dł., wielo-, czasami nawet kilkudziesięciokwiatowy, niezbyt gęsty.
Kwiaty bardzo małe, niepozorne, o półprzezroczystych listkach okwiatu, otwarte, zielone do zielonożółtych.
Przysadka 2-3 mm dł., równowąskolancetowata, ostra, błoniasta, zielona.
Szypuła 2-3 mm dł., prosta, skręcona o 360°, naga, żółta do brązowej.
Zalążnia 2-3 mm dł., kubkowata, naga, zielonawa.
Warżka 2,5-3 mm dł., 2-2,5 mm szer., skierowana ku górze, muszelkowata z silnie wydłużonym, ostrym szczytem oraz z dwoma, niewielkimi ząbkami mniej więcej w połowie.
Górny zewnętrzny płatek 2-3 mm dł., około 0,5 mm szer., równo-wąskolancetowaty, tępy.
Boczne zewnętrzne płatki 2-3 mm dł., lancetowate do równowąsko-lancetowatych, symetryczne do nieco sigmoidalnych, ostre lub tępe.
Boczne wewnętrzne płatki 2-3 mm dł., nitkowate, równowąskie.
Prętosłup około 1 mm dł., blado-zielonawy.
Owoc wraz z szypułą około 5-8 mm dł.
Cechą charakterystyczną naszego wyblina jest obecność tylko jednego liścia. Czasami spotyka się jednak okazy z 2 lub 3 liśćmi.
Stanowiska tego gatunku są rozproszone na obszarze całego kraju. Na wielu z nich nie został on ostatnio potwierdzony. Z drugiej strony obserwuje się wkraczanie wyblina na siedliska powstałe lub zmienione wskutek gospodarczej działalności człowieka. Wydaje się, że gatunek ten jest znacznie częstszy na południu kraju.
Wybliny mają bardzo szeroką skalę fitocenotyczną i ekologiczną — rosną na wilgotnych łąkach, torfowiskach, w lasach olszowych, sosnowych i żyznych buczynach, a także w zaroślach, na różnych typach gleb — od stosunkowo suchych aż do wilgotnych, o różnym stopniu żyzności, od lekko kwaśnych aż do zasadowych.
Wyblin jednolistny kwitnie od maja do lipca.