STORCZYK SZEROKOLISTNY (ORCHIS LATIFOLIA L.) Rodzina: storczykowate (Orchidaceae)
Jest to niewielka bylina, osiągająca 10—50 cm wysokości. Wytwarza ona dłoniastą, głęboko wcinaną, 3- lub 4-dzielną bulwkę podziemną, z której wyrastają grube korzenie. Corocznie wyrasta nowa bulwka, stara zaś obumiera; w lecie obydwie występują obok siebie, przy czym starsza ma zawsze ciemniejsze zabarwienie.
Łodyga storczyka szerokolistnego jest zwykle wewnątrz pusta. Liście jego w ilości 3—6 opatrzone są pochwami: niższe mają kształt eliptyczny, wyższe zaś są lancetowate. Blaszka liściowa jest ciemnozielona, na górnej powierzchni bardzo często z purpurowo-brunatnymi plamami.
Kłosowaty, zbity kwiatostan składa się z licznych bezwonnych, czerwono lub różowo zabarwionych kwiatów. Każdy z nich jest 2-bocznie symetryczny z dolnym słupkiem. Okwiat składa się z 6 działek, z których jedna jest wydłużona i przekształcona w 3-klapową o wzorzystym rysunku warżkę, z której wyrasta długa ostroga. Warżka i ostroga początkowo skierowane są ku górze, później zaś, wskutek skręcenia zalążni o 180°, zwracają się do dołu. Z reszty działek 2 górne odchylone są na boki, a pozostałe 3 stulają się, tworząc rodzaj hełmu. Białe, tarczkowate i lepkie znamię słupka umieszczone jest tuż nad otworem ostrogi. Jedyny płodny pręcik zrośnięty jest z szyjką, tworząc z nią tzw. prętosłup, zwany również szyjkonitką. Pylnik umieszczony jest tuż nad znamieniem, a w każdej z dwóch jego komór znajduje się pyłek zlepiony w rodzaj maczugi zwanej pyłkomasą. Jest ona osadzona na trzoneczku, u podstawy którego znajduje się okrągława. kleista przyczepka.
Storczyk szerokolistny kwitnie w maju i czerwcu. Kwiaty jego zapylane są przez owady, głównie przez pszczoły i trzmiele. Owad siadłszy na kwiecie stara się dotrzeć do nektaru, wydzielanego przez miodniki znajdujące się wewnątrz ostrogi, nachyla się więc do jej wnętrza, ocierając się o pyłkomasy, które przyklejają się do jego ciała (najczęściej do głowy) za pomocą kleistych przyczepek i wyrwane zostają z komór pylnika. Początkowo sterczą one dość sztywno, po czym trzoneczki ich więdną, one same zaś zwisają ku dołowi, a gdy owad siądzie na następny kwiat, zanurzając do jego wnętrza głowę, dotknie nimi i opyli jego znamię.
W krótkim czasie po zapyleniu kwiaty więdną, zalążnia rozkręca się i powstaje owoc — torebka z bardzo licznymi, drobniutkimi (około 1/2 mm długości) nasionkami. Są one bardzo lekkie i rozsiewane bywają przez wiatr. Nie mają bielma, a zarodek ich jest bardzo słabo rozwinięty. Dopiero w czasie kiełkowania powstaje twór zwany protokormem, w którym tworzą się zawiązki pędu i korzenia. W komórkach protokormu znajdują się zawsze strzępki grzyba, które w dalszych stadiach rozwojowych towarzyszą roślinie. Jak stwierdzono, obecność grzybni w tkankach storczyka potrzebna jest do normalnego przebiegu procesów fizjologicznych. To zjawisko współżycia grzyba z roślinami wyższymi jest dość pospolite i nosi nazwę mykoryzy.
Storczyk szerokolistny występuje na wilgotnych torfowych lub zatorfionych łąkach na całym obszarze Polski. Zasięgiem swym obejmuje Europę południową i środkową, Kaukaz, Małą Azję i Syberię.