Bulwy kuliste. Liści kilka, skupionych u nasady pędu lub rozmieszczonych na całym pędzie. Kwiatostan wielokwiatowy. Kwiaty drobne, skręcone o 180°, żółtawe lub zielonawe. Warżka 3-łatkowa lub 3-5-zębna, z różnej długości ostrogę u nasady. Pozostałe płatki okwiatu mniej lub bardziej stulone w hełm. Pręcik prosty, jajowaty, łącznik stosunkowo wąski. Rostellum półkowate, proste, nieco sfałdowane na górnej powierzchni. Uczepki 2, nagie. Znamię poniżej rostellum, wąskie, w kształcie spłaszczonej litery V.
Prętosłup rodzaju miodokwiat (Herminium) widziany z przodu (a) i z boku (b).
Rodzaj ten liczy około 40 gatunków rosnących głównie w Azji. Blisko połowa z nich występuje w Chinach. W Europie znany jest tylko jeden gatunek – miodokwiat krzyżowy (Herminium monorchis).
Kwiaty naszego przedstawiciela rodzaju, miodokwiatu krzyżowego (Herminium monorchis), produkują i gromadzą w płytkiej, workowatej ostrodze nektar. Emitują też silny, przyjemny zapach, przypominający aromat niektórych roślin baldaszkowych (Apiaceae/Umbelliferae), np. anyżu. Zapach ten wyzwala u owadów reakcję poszukiwania pokarmu. Zapylenia dokonują różne gatunki z błonkoskrzydłych (Hymenoptera) i dwuskrzydłych (Diptera), najczęściej zaś Tetrastichus sp. (Hymenoptera) i Trachysiplwnella sp. (Diptera). Ponieważ kwiaty miodokwiatu są niewielkie, zapylenia dokonać mogą tylko małe owady. Pyłkowiny przyczepiają się zwykle pojedynczo do ud pierwszej pary odnóży. Ponieważ w stosunku do masy ciała owada są one stosunkowo ciężkie, tylko zwierzęta w dobrej kondycji są w stanie unieść je ze sobą. Czasami obserwuje się owady przyklejone do uczepków pyłkowin, ciągle tkwiących w workach pręcika. Taka sytuacja zawsze kończy się tragicznie dla owada.
Sporadycznie do kwiatów miodokwiatów zalatują nawet komary – np. obserwowano gatunki z rodzaju Anopheles sp. z pyłkowinami na aparacie gębowym.