Kruszczyk siny (Epipactis purpurata)
Pęd 20-80(120) cm wys., mocny, prosty, obły, górą zielony, ku górze fioletowo lub sino nabiegły, nagi, ku górze stopniowo omszony. Liście 4-10, dł. 2-10 cm, 0,5-5 cm szer., od jajowato- do wąskolancetowatych, ostre, odstające od pędu, mniej więcej długości międzywęźli, sine.
Kwiatostan 5-30 cm dł., wielokwiatowy, zwykle gęsty, rozpierzchły, cylindryczny.
Kwiat kruszczyka sinego (Epipactis purpurata) a – górny zewnętrzny listek okwiatu, b – boczny wewnętrzny, c – boczny zewnętrzny, d – warżka od góry, e – warżka z boku, f- przysadka, szypuła i zalążnia.
Kwiaty duże, szeroko otwarte. Przysadka 20-35 mm dł., lancetowata, ostra, silnie odstająca od pędu, zielona, sino lub fioletowo na-biegła.
Szypuła 3-4 mm dł., skręcona, mniej lub bardziej omszona.
Zalążnia 6-9 mm dł., wąskostożko-wata, rzadko omszona, zielonawa, sina lub fioletowa.
Warżka o nieruchomo zrośniętych częściach; nasada 3-5 mm dł., 2,5-4 mm szer., muszelkowato wklęsła, zielonawobiała do bladofioletowej, wewnątrz ciemnopurpurowa lub fioletowa, połyskująca; część szczytowa 3-5 mm dł., 3-4 mm szer.,
mniej więcej sercowata, wywinięta, z 2-3 gładkimi guzkami u nasady, bladofioletowa do białawej, z ciemniejszymi guzkami.
Górny zewnętrzny płatek 9-12 mm dł., 4-5 mm szer., jajowatolancetowaty, ostry, zielonofioletowy do białego, omszony z zewnątrz.
Boczne zewnętrzne płatki podobnej wielkości i barwy, nieco asymetryczne.
Boczne wewnętrzne płatki 7-10 mm dl., 3-4 mm szer., jajowatolancetowate, ostre, nagie, zwykle intensywniej zabarwione od zewnętrznych.
Prętosłup 3-4 mm dł., bladoróżowy, pyłkowiny żółte.
Owoc wraz z szypułą do 15 mm dł., rozdęty.
Kruszczyk siny jest bardzo rzadkim gatunkiem w Polsce, rośnie na rozproszonych stanowiskach głównie na południu kraju i na Mazurach.
Występuje w ciemnych lasach liściastych, na żyznych i świeżych glebach nawapiennych.
Kwitnie najpóźniej z naszych kruszczyków, dopiero w drugiej połowie lipca do września.