Co to jest klucz?
Do oznaczania roślin i zwierząt służą tzw. klucze. Chyba najprostsze w użyciu są klucze dychotomiczne, przyjęte także w tej książce. Składają się one z dwóch grup przeciwstawnych i wzajemnie wykluczających się cech, tzw. tezy i antytezy. Są one zwykle oznaczane cyframi, np. 1 i 1, 2 i 2, itd. Oznaczanie przy użyciu klucza polega na porównywaniu badanej rośliny z treścią poszczególnych punktów. Na końcu każdego z nich znajdują się odsyłacze, które ułatwiają „wędrówkę” po kluczu. Rozpoczynając oznaczanie od cech ogólnych, charakterystycznych dla rodzajów, poprzez bardziej szczegółowe, wyróżniające gatunki, można w stosunkowo prosty sposób odnaleźć prawidłową nazwę badanej rośliny. Czasami mogą być pewne odstępstwa od podanego tu schematu – do wyboru można mieć nie dwie, lecz trzy (np. 1, i i i*) i więcej cech. Jednak ogólna zasada używania klucza pozostaje ta sama. W każdym z punktów starano się zebrać cechy najmniej zmienne i najbardziej istotne w systematyce storczyków. Dlatego też pomijano zwykle barwę kwiatów i ich wielkość, czy rozmiary roślin, liści itp.
Na tej stronie przedstawiono oryginalne klucze do oznaczania rodzajów storczyków rosnących lub mogących rosnąć w Polsce. Klucze do gatunków, jeśli są konieczne, umieszczono po opisach rodzajów, a do niższych jednostek systematycznych, jak podgatunków i odmian, po opisach gatunków.
Klucz naturalny został skonstruowany głównie na podstawie cech związanych z budową prętosłupa. Odzwierciedla on ewolucyjne pokrewieństwa między rodzajami. Biorąc pod uwagę trudności w jego używaniu, zwłaszcza przez amatora niebotanika, zamieszczono dwa inne klucze oparte na łatwiejszych do zaobserwowania cechach.
Klucz do rodzajów z pominięciem systemów podziemnych umożliwia oznaczanie storczyków w terenie, a więc żywych roślin. Jest to o tyle istotne, że wszystkie storczyki podlegają w Polsce ochronie gatunkowej i ich zbiór jest prawnie zabroniony.
Klucz sztuczny uwzględniający pędy podziemne został skonstruowany z myślą o oznaczaniu istniejących już zbiorów zielnikowych.