Gółka długoostrogową (Gymnadenia conopsea)

Gółka długoostrogową (Gymnadenia conopsea)

Bulwy 5-15 cm dł., korzenie do 15 cm dł.

Pęd (10)15-80(100) cm wys., mocny, prosty, nieco kanciasty, zielony, górą czerwono lub fioletowo nabiegły.

Liście 3-12, dł. 10-32 cm, 0,5-4 cm szer., w dolnej części pędu, lancetowate lub równowąskie, ostre lub tępe, zielone, połyskujące.

Kwiat gółki długoostrogowej (Gymnadenia conopsea) a – górny zewnętrzny listek okwiatu, b – boczny wewnętrzny, c – boczny zewnętrzny, od zewnętrz, d – boczny zewnętrzny, od wewnątrz, e, f- warżka, g – przysadka, zalążnia i ostroga
Kwiatostan 5-25(30) cm dł., luźny lub gęsty.

Kwiaty średniej wielkości, różowe, fioletowoczerwone, rzadko białe, o intensywnym, przyjemnym zapachu.

Przysadka 8-22 mm dł., jajowato-lancetowata, ostra, zielona do czerwonej lub fioletowej.

Zalążnia 8-10 mm dł., lekko łukowato wygięta, skręcona, zielona, czerwona lub fioletowa.

Warżka 4-7 mm dł., 6-10 mm szer., 3-łatkowa, lekko wysklepiona w części centralnej, wszystkie łatki podobnej wielkości, tępe.

Ostroga 12-20 mm dł., nitkowata, sierpowato wygięta, ostra, różowa do fioletowoczerwonej, jaśniejąca ku nasadzie.

Górny zewnętrzny płatek 4—7 mm dł., 3-5 mm szer., jajowaty do eliptycznego, zaokrąglony.

Boczne zewnętrzne płatki 4—7 mm dł., 2-3 mm szer., równowąskolan-cetowate, ostre lub tępe, zwykle zrolowane.

Boczne wewnętrzne płatki 4—7 mm dł., 3-5 mm szer., jajowatoeliptycz-ne, tępe.

Prętosłup 2-3 mm dł., bladoróżowy, pyłkowiny bladożółte.

Owoc 7-10 mm dł., beczułkowaty.

Gółka długoostrogowa wykazuje zmienność przede wszystkim w barwie kwiatów oraz wielkości i szerokości liści. Wyróżnia się trzy podgatunki:

ssp. conopsea

Roślina 40-50 cm wys. Liście 5-10(22) mm szer. Kwiatostan 5-10(15) cm dł., raczej rzadki. Ostroga około 2 razy dłuższa od za-lążni.

ssp. montana Bisse

Roślina 40-80 cm wys. Liście (10)15-25(40) mm szer. Kwiatostan (10)15-20 cm dł., dosyć gęsty. Ostroga 1,5-2 razy dłuższa od zależni.

ssp. densiflora (Wahl.) Camus

Roślina 50-80(100) cm wys. Liście (10)15—30 mm szer. Kwiatostan (10)15-30 cm dł., gęsty i wielo-, czasami nawet 150-kwiatowy. Ostroga 1,5 raza dłuższa od zalążni.

W Polsce gółka długoostrogowa podawana była z całego kraju.
Na wielu stanowiskach nie została potwierdzona. Znacznie częstsza jest na pogórzu i w górach.
Rośnie na torfowiskach, łąkach, halach, w zaroślach i prześwietlonych lasach, na glebach świeżych, umiarkowanie żyznych o różnej kwasowości, najczęściej zasobnych w węglan wapnia.
Sezon wegetacyjny rozpoczyna zależnie od wysokości nad poziomem morza — w marcu do początków maja. Kwitnie od maja do początków sierpnia.
Wegetację kończy między lipcem a wrześniem.