Kukuczka kapturkowata (Neottianthe cucullata)
Bulwy 2, dł. 1-2 cm, 1-2 cm średnicy, okrągłe.
Pęd 10-30 cm wys., prosty, nieco kanciasty, nagi, zielony.
Liście 2, bardzo rzadko 3, dł. 1— -9 cm, 0,5-5 cm szer., od szeroko-lancetowatych do niemal elpitycz-nych, ostre lub tępe, zielone, ponad nimi 1-2 liście przysadkowe, lancetowate, ostre.
Kwiatostan 1,5-12 cm dł., od 3- do wielokwiatowego, zwykle luźny. Kwiaty średniej wielkości. Przysadka 6-10 mm dł., lancetowata, ostra, zielona.
Zalążnia 5-9 mm dł., wąskocylindryczna, lekko zgięta, skręcona, zielona, często z czerwonymi żebrami. Warżka 7-9 mm dł., 3-łatkowa, płaska, pokryta drobnymi pęcherzykami, czerwonofioletowa, ku gardzieli biała lub różowa, z ciemnymi plamkami: łatka środkowa 5-6 mm dł., 1-1,5 mm szer., lancetowata; łatki boczne około 3-4 mm dł., nitkowate.
Ostroga 3,5-5 mm dł., silnie łukowato zgięta, pęcherzykowato rozdęta na końcu, czerwonofioletowa, ku nasadzie biała.
Górny zewnętrzny płatek 5-8 mm dł., 1,5-2 mm szer., lancetowaty, ostry, czerwonofioletowy, z ciemniejszymi nerwami.
Kwiat kukuczki kapturkowatej (Neottianthe cucullata) a – hełm, b – boczny wewnętrzny listek okwiatu, c – boczny zewnętrzny, d – warżka, e – gruczoły na warżce, f – zalążnia i ostroga, g – przysadka.
Boczne zewnętrzne płatki 5-8 mm dł., 1-1,5 mm szer., sierpowatolancetowate, ostre, u nasady zrośnięte z płatkiem górnym, wyżej wolne. Boczne wewnętrzne płatki równo-wąskosierpowate, ostre, przyległe do hełmu, podobnej jak on barwy. Prętosłup 2 mm dł., czerwonawy. Owoc 10 mm dł., beczułkowato rozdęty.
Kukuczka kapturkowata podawana była ze wschodniej i centralnej Polski; rośnie w lasach mieszanych i sosnowych, na glebach świeżych, mało zasobnych i kwaśnych.
Kwitnie w lipcu i sierpniu.