Koślaczek stożkowaty (Anacamptis pyramidalis)

Koślaczek stożkowaty (Anacamptis pyramidalis)

Bulwy 1-3 cm dł., 0,5-1,5 cm średnicy.

Pęd 20-60 cm wys., prosty, obły, zielony, często górą czerwono nabiegły.

Liście 3-4, do 10 cm dł., 1-2 cm szer., zebrane w dolnej części pędu,
lancetowate, ostre, powyżej małe, przysadkowe, najwyższe pionowo wzniesione, przyległe do łodygi, jasnozielone.

Kwiatostan 4-8 cm dł.

Kwiaty przyjemnie pachnące. Przysadka do 15 mm dł., lancetowata, ostra, zielona, zielona z czerwonymi krawędziami lub cała czerwona.

Kwiat koślaczka stożkowatego (Anacamptis pyramidalis): a – górny zewnętrzny listek okwiatu, b – boczny wewnętrzny, c – boczny zewnętrzny, d – warżka, e – zalążnia i ostroga, f – przysadka.

Zalążnia do 15 mm dł., wąskocy-lindryczna, skręcona, prosta lub lekko łukowato wygięta, zielona do czerwonej.

Warżka 6-9 mm dł., 6-10 mm szer., płaska, gardziel z obu stron otoczona 2 listwami, 3-łatkowa, różowa do ciemnoczerwonej, wyraźnie jaśniejąca ku gardzieli, często z ciemniejszymi plamkami; latka środkowa około 3 mm dł. i 3 mm szer., od niemal kwadratowej do języczkowatej, zaokrąglona lub nawet wcięta u szczytu; łatki boczne 3—4 mm dł., około 3 mm szer., od rombowatych do języczkowatych, zaokrąglone.

Ostroga do 15 mm dł., nitkowata, ostra, lekko sigmoidalnie lub łukowato wygięta, różowa do czerwonej. Pozostałe listki okwiatu różowe do czerwonych.

Górny zewnętrzny płatek 4 mm dł., 2 mm szer., jajowaty, tępy.

Boczne zewnętrzne płatki 5-7 mm dł., 2-3 mm szer., podługowato-jajowate, tępe, nieco asymetryczne. Boczne wewnętrzne płatki 4,5-5 mm dł., 3-4 mm szer., jajowate, tępe, asymetryczne.

Owoc do 20 mm dł., beczułko-waty.

Gatunek mało zmienny.

Z Polski podawany był głównie z południa kraju. Od wielu już lat nie został potwierdzony na żadnym znanym stanowisku. Wydaje się, że u nas już nie występuje.

Rośnie na łąkach, w zaroślach oraz w widnych, prześwietlonych lasach sosnowych, na glebach nawapiennych; chętnie na słonecznych zboczach.

Kwitnienie rozpoczyna w południowej części zasięgu już w kwietniu, kończy w lipcu.