Podkolan biały (Platanthera bifolia)

Podkolan biały (Platanthera bifolia)

Bulwy 6-8 cm dł., 1-1,5 cm średnicy, korzeni około 10, do kilkunastu cm dł.

Pęd 15-70 cm wys., prosty, dosyć mocny, obły o wyraźnie wystającej nerwacji, zielony.

Liście zwykle 2, dl. 7-25 cm, 2-6 cm szer., naprzeciwległe, odwrotnie-lancetowate do odwrotniejajowa-tych, tępe, soczystozielone, często z połyskiem; ponad nimi zwykle kilka listków przysadkowych, lancetowatych, ostrych.

Kwiatostan 7-25 cm dł., wielokwiatowy, zwykle luźny.

Kwiaty średniej wielkości, otwarte, przyjemnie pachnące wieczorem i nocą.

Przysadka 12-25 mm dł., lancetowata, ostra, zielona.

Zalążnia 13-20 mm dł., prosta lub lekko łukowata, skręcona, zielona lub zielonożółta.

Warżka 5-16 mm dł., 1,5-3 mm szer., języczkowata, tępa, raczej mięsista, biała, jedynie u szczytu żółto- lub zielonobiała.

Ostroga 13-40 mm dł., nitkowata, ostra, łukowato lub esowato wygięta, czasami prosta lub skierowana ku górze, u nasady biała, ku szczytowi zielona lub żółta.

Górny zewnętrzny płatek 5-10 mm dł., 3-5 mm szer., lancetowatojajowaty, tępy, biały, żółto- lub zielo-nobiały.

Boczne zewnętrzne płatki 8—12 mm dł., 3-4 mm szer., szeroko- lub jajowatolancetowate, asymetryczne, ostre, podobnie zabarwione jak górny.

Boczne wewnętrzne płatki 5-8 mm dł., 2-2,5 mm szer., równowąskie do wąskolancetowatych, ostre lub tępe, zielonawe lub żółtawe. Prętosłup 2-4 mm dł., zielonawo-biały, pyłkowiny żółte.

Owoc 15-20 mm dł., cylindryczny.

W obrębie tego gatunku wyróżnia się zwykle dwa podgatunki:

ssp. bifolia

Rośliny niewielkie. Kwiatostan długi i gęsty. Warżka 5-8 mm dl.;

ssp. latiflora (Drejer) Lojtnant

Rośliny duże. Kwiatostan krótki i luźny. Warżka ponad 10 mm dł.

Pierwszy z podgatunków rośnie na glebach kwaśnych, głównie na wrzosowiskach. W Polsce znany jest z zachodniej części Pomorza. Drugi występuje zwykle na żyznych i umiarkowanie żyznych glebach, o odczynie zbliżonym do obojętnego, często zasobnych w węglan wapnia, na łąkach i w lasach liściastych.

U nas jest on znacznie częstszy od podgatunku typowego.

Podkolan biały rozpoczyna sezon wegetacyjny pod koniec kwietnia lub na początku maja. Kwitnie zwykle w maju i czerwcu, czasami nawet jeszcze w sierpniu. Owocuje w lipcu i sierpniu, zaś sezon wegetacyjny kończy zwykle w sierpniu i wrześniu.